بررسی دلایل خرابی و ایراد شمع خودرو

چکیده : در این مقاله قصد داریم به معرفی شمع خودرو ، خرابی ها و ایرادات شمع خودرو و روشن شدن چراغ چک بپردازیم.
مقدمه
شمع خودرو قطعه ای است که از الکترود ، واشر، عایق چینی و اجزای دیگری است که در بالای محفظه احتراق و سیلندر خودرو قرار گرفته و از یک طرف جریان ولتاژ بالای برق را گرفته و از طرف دیگر با ایجاد جرقه زنی در محظه احتراق باعث انفجار بخار فشرده شده سوخت می شود و در نتیجه باعث ایجاد نیروی لازم برای حرکت خودرو می شود. در واقع شمع خودرو وظیفه انفجار در محفظه احتراق و حرکت دادن سیلندرها به سمت پایین را برعهده دارند..
به صورت کلی می توان گفت شمع در مسیر جرقه زنی و روشن شدن خودرو بعد از کوئل و وایر قرار گرفته که ولتاژ ۱۲ ولت را می گیرد و تبدیل به جرقه برای روشن شدن موتور می کند.

معرفی اجزای شمع خودرو

وظایف شمع خودرو

به طور کلی شمع خودرو یکی از اجزای اصلی در موتور خودرو است که وظیفه جرقه زنی و به نوعی روشن شدن موتور خودرو را برعهده دارد. در واقع بدون عملکرد درست شمع ها خودرو قادر به حرکت نخواهد بود.

انواع شمع خودرو

شمع‌ خودرو بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم بندی می‌شوند که همین مورد تنوع آن‌ها را بالاتر برده است. این فاکتورها عبارتند از :

۱) کد حرارتی

کد حرارتی شمع در واقع میزان حرارت موجود در شمع برای آخرین مرحله‌ فعالیت و مقاومت آن در برابر این حرارت است. این دما باید به حدی باشد که ایجاد احتراق پیش از موعد نکند. شمع خودرو براساس کد حرارتی به سه دسته تقسیم می شود :
• شمع سرد
• شمع نیمه گرم
• شمع گرم

۲) جنس الکترود

تعداد الکترودهای منفی که به پایه شمع متصل هستند و اطراف الکترود منفی قرار می‌گیرند می‌تواند متفاوت باشد و از یک تا ۴ متغیر است.

شمع‌هایی که تعداد الکترود منفی بیشتر از یک را دارند چند الکترودی می‌نامند که بر اساس تعداد الکترودها دو سه و چهار زمانه خطاب می‌شوند.
بنابراین این شمع ها به ۴ دسته تک الکترود ، دو الکترود ، سه الکترود و چهار الکترود دسته بندی می شوند.
۳) تعداد الکترود
شمع‌ها از نظر ساختار الکترود مثبت به دو دسته‌ سوزنی و معمولی تقسیم می‌شوند. در این نوع شمع‌های سوزنی نوک الکترود مثبت به شکل سوزن است و شمع‌های معمولی الکترود مثبت سر گرد دارند که انواع آن عبارتند از :
• شمع های سوزنی
• شمع های پلاتینیوم
• شمع های ایریدیوم

طول عمر شمع خودرو چقدر است ؟

طول عمر یک شمع با توجه به نوع و کیفیت آن می تواند از ۱۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر تغییر کند. کارخانه‌ی سازنده شمع این مقدار را مشخص می کند اما به طور کلی شمع باید هر ۲۰۰۰۰ کیلومتر مورد بررسی قرار گیرد. منظور از بررسی شمع ، اندازه گیری فاصله گپ ، تمیزکردن الکترودها ، بررسی سلامت رزوه و الکترود و چینی می باشد.

علائم خرابی شمع خودرو

۱- احتراق ناقص موتور
۲- لرزش و ایجاد سر و صدا در حالت درجا
۳- شتاب گیری سخت یا کند
۴- افزایش مصرف سوخت خودرو
۵- خودرو به سختی روشن می شود
۶- روشن شدن چراغ چک
۷- تک کارکردن‌های موتور
نحوه عملکرد شمع در خودرو
نحوه عملکرد شمع در خودرو به این صورت است که شمع ولتاژ ۱۲ ولت را از کوئل و وایر می گیرد و این ولتاژ را به جرقه تبدیل می کند که منجر به روشن شدن موتور خودرو خواهد شد.

نحوه تشخیص خرابی شمع خودرو

در حالت عادی: مشاهده رسوب‌هایی به رنگ برنزی روشن یا خاکستری، در این حالت می‌توان دهانه شمع را فیلرگیری و تمیز کرد و شمع را دوباره نصب کرد.
در حالت دوده بسته : رسوب نرم و دوده ‌مانند کربن با ظاهر خشک و سیاهی مشاهده می شود.
در حالت روغن‌زده: پوشش روغنی خیس درنتیجه ورود روغن اضافی به محفظه احتراق مشاهده می شود ، در این حالت شمع اتصال کوتاه می‌کند.
در حالت داغ زدگی : ایجاد حفره در نوک چینی شمع و سفید یا خاکستری شدن نوک چینی در نتیجه سایش سریع الکترود‌ها
در حالت آسیب مکانیکی به الکترود : در این حالت بررسی کنید که هیچ جسم خارجی در هیچ‌ یک از سیلندر‌ها باقی نمانده باشد.

محل نصب شمع خودرو

شمع خودرو برریو سیلندر خودرو بالای محفظه احتراق نصب می شود. تصویر محل نصب شمع را در شکل زیر مشاهده می کنید.

دلایل خرابی شمع خودرو چیست ؟

۱) جنس نامناسب شمع ها

اگر خودرو شما سالم باشد و برند شمع نیز یک برند معتبر باشد، حداکثر کیلومتر تعویض شمع ها در شمع های استاندارد بین ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر ، در شمع های پلاتینیوم ۵۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر و در شمع های ایریدیوم چیزی بین ۸۰ تا ۱۶۰ هزار کیلومتر می باشد.

۲) تجمع کربن

یکی از دلایل خرابی شمع ها تجمع کربن بر روی سر شمع می باشد زمانی که سوخت غلیظ از طریق انژکتور تزریق شود و یا اینکه فیلتر هوای خودرو فرسوده باشد در اثر احتراق ناقص کربن به وجود می آید. کربن های تولید شده باعث تجمع روی شمع می شوند و باعث خرابی سریعتر شمع های خودرو می شود.

۳) دمای زیاد یکی از دلایل خرابی شمع است

بیش از حد گرم شدن شمع ها یکی دیگر از دلایلی است که عمر شمع را کاهش می دهد. این مورد بیشتر در خودرو های توربو و خودرو های گاز سوز مشاهده می شود. در این خودرو ها حرارت بسیار زیادی تولید می شود. به یاد داشته باشید در این مدل خودرو ها باید از شمع های مخصوص استفاده کنید.

۴) آلودگی شمع توسط روغن

آلودگی شمع زمانی اتفاق می افتد که روغن به داخل محفظه احتراق نفوذ و کرده باشد. اگر این روغن بر روی شمع نفوذ کند، نوک شمع آسیب می بیند.

این مورد یکی از علت هایی است که شمع زودتر از موقع نیاز به تعویض پیدا می کند. دلیل اصلی این اتفاق هم بیشتر خرابی رینگ های اطراف پیستون است که کارایی خود را از دست داده اند.

۵) شکستن چینی شمع

نصب نادرست و ضربه فیزیک هنگام نصب باعث این اتفاق می‌شود.
۶) ذوب شدن الکترودها : دلیل این اتفاق متناسب نبودن کد حرارتی شمع با موتور خودرو است.
۷) آب خوردن پایه‌ شمع : به دلیل هرگونه نفوذ از سیلندرها این اتفاق می‌افتد.